Moderatörlüğünü İsmail Cenk AKSOY’un üstlendiği etkinliğimizde konuğumuz, Gemi Enspektörü -DPA & CSO Technical Superintendent- Company Cybersecurity Başmühendis Okan BAYRAK bizler ile birlikteydi.

 İlk olarak kendini tanıtan Başmühendis Okan BAYRAK;

“Ben Okan Bayrak. 14 yaşından beri denizcilik sektöründe bulunmaktayım.  Ortaköy Ziya Kalkavan Denizcilik Lisesinden mezun olduktan sonra Karamürsel Denizcilik Fakültesi gemi makine işletme mühendisliği bölümüne gittim. 2002 yılında ARKAS’ta stajımı yaptım. 2013 yılında başmühendis olduktan sonra karada DPA pozisyonunda çalışmaya başladım. 2017-2018 yıllarında Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliğinde yüksek lisans yaptım ve şu anda da İstanbul Üniversitesinde uzaktan sosyoloji okumaktayım. Yani anlayacağınız eğitim hiç bitmiyor.” İfadelerini kullandıktan sonra bizlere ilk olarak gemi enspektörlüğü nedir ne iş yapar onu açıkladı.

“Gemi enspektörlüğünü merak eden arkadaşlar için şöyle açıklayayım. Mezun olup 3. kaptan 2. kaptan basamaklarını tırmandıktan sonra kendini karada görmek isteyen arkadaşlar için uygun bir pozisyon. Ben 10 yılımı gemide geçirdim. Daha sonra karaya çıktım. 8 yıldır karada görev almaktayım. Kariyerinizi aynı şirkette kalarak çizmeniz size oldukça avantaj sağlayacaktır. Ben kendi kariyerimi konteynır üzerinden çizdim.” ifadelerini kullandı.

Daha sonra moderatör İsmail Aksoy’un “Blockchain nedir? Kısaca bahsedebilir misiniz?” sorusuna Başmühendis Okan BAYRAK;

“Blockchain en yalın anlamda bir trenin vagonlu yapısına benzetebiliriz. İlk vagondaki bilgilerin özümsenip ikinci vagonda aktarıldığını düşünebiliriz. Blockchaini eklemeli bilgi notları olarak tanımlayabilirz. İlk olarak 1911 yılında ortalığa atılan “Blockchain” tanımı, 2008 yılında ete kemiğe büründü. Şu anda daha çok finans sektörünü etkilese de denizciliğe de zamanla entegre olacağını söyleyebiliriz.”

“Denizcilik sektörü şeffaflık konusunda ne durumda sizce?”

“Şeffaflık konusunda en çok tedarik zinciri kısmında sıkıntı yaşamaktayız. Tedarik zincirinde adımlar arasında tam entegrasyon uygulanmıyor ve maalesef hangi adımda kaldığı anlaşılamıyor. Blockchaini en çok bu bilgi akışındaki sorunlar üzeirnde etkili olacağını düşünmekteyim.”

“Sizde Blockchain denizcilik sektörüne ne gibi çözümler getirecek?”

“Az önce bahsettiğim bilgi akışında şeffaflık son derecede önemlidir. Blockchain bir şeffaflığı sağlamaktır. Türkiye’de Mersin Limanında bu entegrasyon sağlandı. Bir kurum buna entegre olduğu anda bir nevi bir tuşa basılıyor ve bilgiler şeffaf olarak eş zamanlı bir şekilde dağıtılıyor gibi düşünebiliriz.”

“Sizce Blockchainin pozitif ve negatif etkileri nelerdir?”

“Bu tedarik zincirinin muazzam pozitif etkileri olacağını söyleyebilirim. Örneğin; bizim gemilerde GENCON94 protokolü yapılıyor. Blockmarine sisteminde araçlara (brockerlar gibi) bir sürü para harcıyorsunuz. Blockchain bu araçların yerini alacak ve hepimizin bilgisayarları bir çeşit kanıt olacak. Bilgilerimiz kaydedilecek. Böylelikle şeffaflık ve akılcılık sağlanacak. Mesela 2017’de yaklaşık olarak 1500 Türk gemisi kiralanmış.  Bu gemilerin komisyon, brokerlık gibi şeylerin sözleşme maliyetleri yaklaşık 25 milyon dolar gibi devasa bir rakam. Blockchain uygulandığı takdirde bu aracı tarafalar ortadan kalkacak ve malietler büyük oranda azalacak. Negatif etkilerini düşünecek olursak yok diyebiliriz. Çünkü Blockchainin değiştirilemez, kırılamaz bir yapısı var. Bu yüzden siber ataklara karşı dayanıklı ve güvenilir.”

“Denizcilik sektörü bu tarz gelişmelere hazır mı?”

“Ben şu anda teknolojik altyapının hazır olduğunu düşünmüyorum. Böyle bir teknolojik dönüşüme hazır olmak için beklememiz lazım. Yavaş yavaş teknoloji ilerledikçe farkındalık kazanacağız. Şu anda gemilerimiz de bunu uygulayacak durumda değiller. Tahmini olarak 2030-2035 yıllarında hazır olmuş ve uygulamaya başlamış oluruz.”

“Blockchainin uygulamaları nelerdir?”

“Benim araştırmalarım sonucu bulabildiğim en efektif uygulama Mes Maersk Tradelands uygulaması. Mersin limanında bu uygulamaya dahil limanlardan biri. Ne işe yarıyor derseniz, uygulamaya entegre limanlar birbirine paydaş oluyor. Bir gemide 12 bakanlığın eli var ve paydaşlarında limanlar, acenteler gibi bir sürü etken var. Otomatik olarak bir sensör, gemideki tüm gelişmeleri bildirim olarak şeffaf anlık bilgi sağlanıyor.”

“Gemideki internet sıkıntısının Blockchaine etkisi nasıl olur sizce?”

“Blockchain internetsiz ortamlarda gerçekleşemez ve sistem durur. Elon Musk’ın Starlink projesi gerçekleşir de her yerde internet çekerse, 56-66 gibi altyapılara ulaşabilirsek, bu sistem etkili olabilir. Bu yüzden kapsama alanı kesinlikle geliştirilmelidir.”

“Blockmarine detaylarından bahsedebilir misiniz?”

“Blockmarine’i akıllı bir sözleşme olarak düşünebiliriz. İş hesabına göre saatlik ya da günlük ödeme yapılabiliyor. Her adım takip edilebiliyor. Yarın öbür gün belki de biz de maaşımızı böyle alıyor olacağız. Yani her şey tamamen modüler ve iş ispatlı olacak.

“Biz gençlere tavsiyeleriniz var mıdır, varsa nelerdir?”

“Yeni teknolojileri araştırın. Mezun olduktan sonra her bilginizin üstüne bir tuğla daha ekleyin. Eğitim bitmez, kendinizi geliştirin. Araştırmalardan vazgeçmeyin” ifadelerini kullandıktan sonra, moderatör İsmail Cenk Aksoy teşekkürlerini ileterek sözü İTÜ DENARK Kulüp Başkanı Mert GÜVERCİNOĞLU’na bıraktı.

Mert Güvercinoğlu da Başmühendis Okan BAYRAK’a katılımı için teşekkürlerini sunarak, biz gençler için bu sektörde birer rol model olduklarını ve ilerleyen zamanlarda yüz yüze de etkinlik gerçekleştirmek istediği iletti.

Başmühendis Okan BAYRAK ise etkinlikten keyif aldığını, ilerleyen zamanlarda gelişmeler oldukça tekrardan böyle bir etkinliğe seve seve katılacağını dile getirdikten sonra oturumumuzu sonlandırdık.